ลักษณะของคำที่มาจากภาษาสันสกฤต
คำที่มาจากภาษาสันสกฤต มีข้อสังเกตดังนี้
๑. สระในภาษาสันสกฤตมี ๑๔ ตัว คือ อะ อา อิ อี อุ อู เอ โอ ไอ เอา ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ
๒.พยัญชนะในภาษาสันสกฤตมี ๓๕ ตัว คือ
| แถว วรรค | แถวที่ ๑ | แถวที่ ๒ | แถวที่ ๓ | แถวที่ ๔ | แถวที่ ๕ |
| วรรค ก วรรค จ วรรค ฎ วรรค ต วรรค ป | ก จ ฎ ต ป | ข ฉ ฐ ถ ผ | ค ช ฑ ท พ | ฆ ฌ ฒ ธ ภ | ง ญ ณ น ม |
| เศษวรรค | ย ร ล ว ศ ษ ส ห ฬ (อัง) |
๓. ภาษาสันสกฤตมีการสะกดคำไม่แน่นอน พยัญชนะตัวใดจะเป็นตัวสะกดและตัวใดจะเป็นตัวตามก็ได้ เช่น อัคนี พนัส ปรัชญา สัปดาห์
๔. คำสันสกฤตใช้ ฑ ในขณะที่ภาษาบาลีใช้ ฬ เช่น จุฑา กรีฑา
๕. คำสันสกฤตใช้ ศ ษ เช่นคำว่า ศีรษะ ศาล อภิเษก
๖. คำสันสกฤตใช้ ฤ ฤา ไอ เอา เช่นคำว่า ฤทธิ์ ฤา ไมตรี เสาร์
๗. คำสันสกฤตใช้ รร (ร หัน) เช่นคำว่า กรรม ธรรม สวรรค์ อัศจรรย์
- คำสันสกฤตใช้ คำควบกล้ำ เช่นคำว่า จักร สมัคร เพชร มิตรสมุทร อินทร์ ทรัพย์
หมายเหตุ คำที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤต จะไม่มีรูปวรรณยุกต์และไม่มีไม้ไต่คู้กำกับ ยกเว้น เล่ห์ พ่าห์ กระบี่ เท่ห์ พุทโธ่ ซึ่งเราเติมรูปวรรณยุกต์ขึ้นภายหลัง
เปรียบเทียบคำบาลีและสันสกฤต
| คำบาลี | คำสันสกฤต |
| ๑. สระมี ๘ ตัว คือ อะ อา อี อี อุ อู เอ โอ | ๑. สระในภาษาสันสกฤตมี ๑๔ ตัว คือ อะ อา อิ อี อุ อู เอ โอ ไอ เอา ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ |
| ๒. พยัญชนะมี ๓๓ ตัว | ๒. พยัญชนะมี ๓๕ ตัว เพิ่ม ศ ษ |
| ๓. มีหลักการสะกดตายตัว | ๓. หลักการสะกดไม่ตายตัว |
| ๔. นิยมใช้ ฬ | ๔. นิยมใช้ ฑ |
| ๕. นิยมใช้ ริ | ๕. นิยมใช้ รร |
ภาษาไทยใส่ไข่ใส่นม 